Research

BETWEEN THE DRUNKEN ‘MOTHER OF DESTRUCTION’ AND THE SOBER ‘ANGEL OF THE HOUSE’. HIDDEN REPRESENTATIONS OF WOMEN’S DRINKING IN POLISH AND BRITISH PUBLIC DISCOURSES IN THE SECOND HALF OF THE 19TH CENTURY. 

    The policing of women’s bodies and minds in the nineteenth century through the rhetoric of responsibility and moral duty was a marked feature of the articles and fiction published in the new periodicals. The choices of women regarding their personal consumption of alcohol were constrained, culturally and legally, by a perceived gender-specific responsibility to the family and community. Women's drinking culture was reduced to two extremes: the fallen drunken woman, ‘mother of destruction’ and the sober mother, ‘the angel of the house’. This project will seek the middle ground between these two extremes to focus on the recreational female drinkers and the rebels. This will allow us to contextualise these extremes and put them in their proper place. Thereby we aim to nuance and balance our understanding of representations of women’s drinking in the second half of the nineteenth century by investigating two extremely different examples of European cultures: Britain, a powerful international player and the scattered nation of Poland fighting for independence after the partitioning.

    We will analyse British and Polish discourses on women and alcohol in the second half of the nineteenth century through the social and material networks, exchange of ideas, metaphors, and narrative patterns apparent in public discourses across newspapers, periodicals, fiction, and expert and popular publications. We will examine the creative strategies and rhetorical tricks used by women during this period to encode references to and advice on the consumption of alcohol at a time when restraint and abstinence were considered essential to domestic happiness as part of the gendered discourse on female moral rectitude. To assess the extent to which these discourses relied on ‘moral panic’ and ‘double standard’ inevitable to a gendered study of this type, we will compare and contrast publications by male and female authors to map and analyse this dialogue in the context of the many voices involved. The project will be the first such initiative to introduce an interdisciplinary research approach of food and drink studies to explore the relation between women and alcohol. In this way, the project will provide a panoramic picture of the relationship between society and the stimulant.

    The objectives of this research project are: To investigate how choices about drinking and abstinence made by women in the second half of the nineteenth century in Poland and Britain related to their need for emancipation, to escape the limiting social order of that time, and for celebration and enjoyment; To examine how, during the period researched, the relation between women and alcohol (particularly choices to drink and not drink) evolved through time, place, space, and how its purpose changed; To understand how masculinized discourse sought control by actively policing representations of women’s drinking, and acted upon women’s drinking practises, in categories of place, time, space and purpose, through inclusive and exclusive actions; To compare the unheard voices arising from the conflicts between women’s relation to alcohol and men’s reaction to it, in Polish and British discourses to see how the social, political, cultural and religious situation determined its character.

    This will be achieved through an interdisciplinary research approach in the field of food and drink studies, advocating a combination of research methods in, e.g., cultural anthropology, sociology, history, and literary studies, as well as tools that have not yet been sufficiently used in historiography. In this way, we intend to create a new method that could be more broadly useful in cultural history.

***

MIĘDZY PIJANĄ „MATKĄ ZNISZCZENIA” A TRZEŹWYM „ANIOŁEM DOMU”. UKRYTE REPREZENTACJE KOBIECEGO PICIA W POLSKICH I BRYTYJSKICH DYSKURSACH PUBLICZNYCH W DRUGIEJ POŁOWIE XIX WIEKU

Wątek dotyczący kontrolowanie ciał i umysłów kobiet poprzez retorykę odpowiedzialności i obowiązku moralnego było wyraźnie widoczny w publikacjach XIX wieku. Kontrola dotyczyła wielu aspektów życia ówczesnych kobiet, nawet spożywanie przez nie alkoholu było ograniczane kulturowo i prawnie, przez postrzeganie specyficznej dla płci odpowiedzialności wobec rodziny i społeczności. Kultura picia kobiet została tym samym zredukowana do dwóch skrajności: upadłej pijanej kobiety, "matki zniszczenia" i trzeźwej matki, "anioła domu". Prezentowany projekt skupia się na tym co było pomiędzy tymi skrajnymi przedstawieniami relacji kobiet i alkoholu w dwóch kontrastujących europejskich kulturach.

    Zamierzamy analizować polskie i brytyjskie dyskursy drugiej połowie XIX wieku poprzez sieci społeczne i materialne, wymianę idei, metafor i wzorców narracyjnych widocznych w dyskursie publicznym w gazetach, czasopismach, literaturze pięknej oraz publikacjach fachowych i popularnych. Zbadamy strategie twórcze i triki retoryczne stosowane przez kobiety dotyczące spożywania alkoholu w czasie, gdy powściągliwość i abstynencja były uważane za niezbędne do osiągnięcia domowego szczęścia. Aby ocenić, w jakim stopniu dyskursy te opierały się na "moralnej panice" i "podwójnych standardach", nieuniknionych w tego rodzaju studiach, porównamy i skontrastujemy publikacje autorstwa kobiet i mężczyzn.

    Projekt będzie pierwszym w Polsce, który wprowadzi interdyscyplinarne podejście badawcze food and drink studies do badania relacji między kobietami a alkoholem. Dzięki temu projekt ukaże panoramiczny obraz relacji społeczeństwo-używka.

    Celem projektu jest zbadanie tego w jaki sposób wybory dotyczące picia i abstynencji dokonywane przez kobiety w drugiej połowie XIX wieku w Polsce i Wielkiej Brytanii wiązały się z ich potrzebą emancypacji, ucieczki od ograniczającego porządku społecznego czy też potrzeby celebracji i odczuwania przyjemności; analiza tego, w jaki sposób w badanym okresie relacje między kobietami a alkoholem (zwłaszcza wybory dotyczące picia i abstynencji) ewoluowały w czasie, miejscu, przestrzeni i jak zmieniał się ich cel; chcemy również zrozumieć, w jaki sposób zmaskulinizowany dyskurs dążył do kontroli kobiecego picia, a także zbadać włączające i wyłączające praktyki związane z kobiecym piciem wyrażone w kategoriach miejsca czasu przestrzeni i celu; chcemy porównać nieusłyszane do tej pory głosy w dyskursie polskim i brytyjskim, które są wynikiem konfliktu między kobiecym piciem a reakcją na nie ze strony mężczyzn, po to aby zobaczyć, jak dana sytuacja społeczna, polityczna, kulturowa i religijna determinowała ich charakter.

    Postawione w projekcie cele osiągniemy dzięki interdyscyplinarnemu podejściu badawczemu z zakresu food and drink studies, postulującemu połączeniu metod badawczych z zakresu m.in. antropologii kulturowej, socjologii, historii i literaturoznawstwa oraz narzędzi dotąd niewystarczająco stosowanych w historiografii. W ten sposób zamierzamy wypracować nową metodę badawczą, która mogłaby być szerzej stosowana w badania historii kulturowej.